Oddziały regionalne
Oddział Regionalny TUL w Łomży
TUL po łomżyńsku
(wyciąg z historii TUL)
Historia Łomżyńskiego Oddziału Wojewódzkiego Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych liczy 23 lata. W tym czasie nasza działalność była różnorodna; zmieniały się warunki, zmieniały się formy i metody pracy, przybywało ludzi, ale cały czas staramy się kultywować piękną ideę uniwersytetów ludowych.
Zanim został powołany Oddział Wojewódzki TUL pani Gabriela Dziekońska-Olszańska ówczesna wizytator Oddziału Oświaty Rolniczej w Łomży w dniach od 4 do 17 lipca 1988 r. zorganizowała w Zespole Szkół Rolniczych w Krzyżewie ogólnopolską sesję Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych (TUL) dla nauczycieli. Wybór miejsca nie był przypadkowy. Powstała w 1913 r. z inicjatywy pani Stefanii Karpowicz szkoła w Krzyżewie działała na wzór skandynawskich uniwersytetów ludowych.
Zjazd założycielski Oddziału Wojewódzkiego odbył się 10 maja 1990 r. Pierwszym prezesem została pani Gabriela Dziekońska-Olszańską. Działalność oddziału obejmowała przede wszystkim pracę z młodzieżą szkół rolniczych Łomżyńskiego.
W latach 1990-2000 aktywnie działały Szkolne Uniwersytety Ludowe (SZUL) w:
- Zespole Szkół Rolniczych w Niećkowie pod opieką pani Marii Ostrowskiej,
- Zespole Szkół Weterynaryjnych w Łomży pod opieką pani Elżbiety Łupińskiej oraz
- Zespole Szkól Rolniczych w Marianowie pod opieką pani Gabrieli Olszańskiej.
Nawiązana współpraca z Przedstawicielstwem Niemieckiego Związku Uniwersytetów Ludowych (NZUL) w Polsce i uzyskana od nich pomoc finansowa zaowocowała powołaniem Stacjonarnego Uniwersytetu Ludowego (SUL) w Marianowie. W dniu 1 marca 1996 r. odbyło się uroczyste otwarcie uniwersytetu z udziałem ówczesnego dyrektora NZUL pana Wolfganga Gregera i prezesa Zarządu Krajowego TUL pana profesora Tadeusza Pilcha. W ramach działalności SUL przeprowadzono szereg kursów, seminariów i konferencji m.in.:
-
kursy "ginących" zawodów:
- kowalstwa,
- haftu ręcznego,
- tkactwa i inne;
-
kursy dające nowe kwalifikacje:
- komputerowe,
- maszynopisania,
- obsługi kombajnu,
- stosowania i konfekcjonowania środków chemicznych.
Ukończyło je blisko 400 osób!
Odbyły się seminaria ogólnopolskie:
- "Rola Rady Szkoły w procesie wychowawczym" 23-25 XI 1996 r.
- "Szkoła wiejska w świetle reformy oświaty" 10-17 VII 1999 r.
- "Kurpiowskie Boże Narodzenie" 10-12 XII 2001 r.
Działalność SUL trwała do 2006 r.
Od 2000 roku w Zespole Szkół w Marianowie corocznie jesienią odbywają się warsztaty artystyczne dla młodzieży szkolnej w zakresie dziedzictwa kulturowego pod nazwą "Odkrywamy zapomniane piękno". Młodzież uczestniczy w zajęciach teatralno-obrzędowych, poznaje techniki rękodzieła artystycznego oraz pieśni ludowe i patriotyczne.
W ciągu 11 lat wzięło w nich udział 642 uczniów!
W listopadzie 2003 r. rozpoczęła działalność wszechnica pod nazwą „Tulowskie spotkania”. Tematyka wykładów jest różnorodna, ale przede wszystkim dotyczy Ziemi Łomżyńskiej, jej historii, środowiska przyrodniczego i społecznego. W ramach wszechnicy organizowane są również warsztaty artystyczne i wycieczki edukacyjne. Dzięki przychylności i serdeczności byłej dyrektor Bursy nr 3 w Łomży - pani Sławomirze Cieślik oraz jej następczyni pani Ewie Matejkowskiej mamy zapewnione miejsce spotkań w świetlicy bursy.
W październiku br. rozpoczynamy dziesiąty jubileuszowy rok działalności wszechnicy, która prowadzona jest bez żadnego zewnętrznego wsparcia finansowego (z wyjątkiem składek uczestników na ciastko i herbatkę), co w naszych komercyjnych czasach budzi zdziwienie i ...radość!
, prezes OR TUL Łomża
10 LAT WSZECHNICY ŁOMŻYŃSKIEJ
„Wierzę, że Wszechnica wzbogacona nowymi pomysłami przetrwa do 10-tego jubileuszowego spotkania” – tak kończyłam podsumowanie 5-letniej działalności Wszechnicy – Tulowskie Spotkania.
Czas pokazał, że Wszechnica nie tylko przetrwała ale nawet rozwinęła się, wzbogacając o nowe formy pracy i zainteresowanie nowej dużej grupy wiernych słuchaczy.
Każdy jubileusz to okazja do wspomnień, podsumowań, refleksji i snucia planów na przyszłość.
Ale wróćmy do początku. 23 września 2003 roku na posiedzeniu zarządu OR TUL w Łomży, na wniosek prezesa Gabrieli Olszańskiej podjęto uchwałę o powołaniu Wszechnicy „Tulowskie Spotkania”. Z uwagi na brak funduszy postanowiono żeby działalność Wszechnicy opierać na pracy społecznej.
Celem jaki nam przyświecał i przyświeca była i jest popularyzacja pięknej idei UL „budzić człowieka, budzić do aktywnego życia ludzkiej gromady, do poczucia jedności człowieka dzisiejszego z zagadnieniami życia człowieka dawnego i człowieka przyszłego”.
Zaczęły się intensywne prace przygotowawcze – znalezienie lokalu, wykładowców, opracowanie tematyki spotkań.
Pierwsze spotkanie odbyło się 23.11.2003r. W zaproszeniu napisaliśmy: Zapraszamy wszystkich, którzy chcą pogłębić swoją wiedzę, rozszerzyć horyzonty. Łączą nas ciekawość świata i ludzi bez względu na wiek, wykształcenie, poglądy i zainteresowania.
Spotkania mają charakter otwarty. Tematyka naszych spotkań jest różnorodna. Dotyczy głównie ziemi łomżyńskiej, jej środowiska przyrodniczego, historii oraz ludzi, którzy ją tworzyli i tworzą.
W czasie 10 lat istnienia Wszechnicy zostało wygłoszonych 79 wykładów przez 33 prelegentów. Gościli u nas naukowcy z uczelni warszawskich, białostockich i łódzkich. Wielu wykładowców związało się z nami na lata: Alicja Rogaska – psycholog (9 wykładów), Janusz Gwardiak (9 wykładów), Łukasz Łapiński, Marcin Rydzewski, Ryszard Miazek.
Niektórzy byli tylko raz ale zrobili duże wrażenie np. Paulina Pilch czy konsul Białorusi . Po każdym wykładzie był czas na spotkanie towarzyskie przy ciastku i herbacie oraz mniej oficjalne rozmowy z wykładowcą. Z roku na rok zwiększała się liczba uczestników spotkań. Obecnie na każdym spotkaniu jest około 40-50 osób. Oprócz wykładów prowadzone były warsztaty artystyczne. W ramach projektu „Złoty wiek ciekawy i radosny” zrealizowano warsztaty technik decoupage i filcowania wełny.
W pierwszych dniach stycznia spotkania mają szczególnie uroczysty charakter. Od kilku lat odbywają się w Muzeum Przyrody w Drozdowie, w dworku Lutosławskich. W programie jest wspólny śpiew kolęd, pieśni, piosenek i wesoła zabawa przy akompaniamencie fortepianu, gitary, fletu i suto zastawionym stole. Zwyczajem stało się zapraszanie młodzieży z Zespołu Szkół w Marianowie, która bierze udział w warsztatach artystycznych pn. „Odkrywamy zapomniane piękno”.
W ich wykonaniu obejrzeliśmy szereg spektakli. Warto przypomnieć: koncert kolęd, Herody, Igraszki z diabłem, Człowiek jest powołany do życia, Sceny z życia codziennego wsi kurpiowskiej, Rajby, Z kagankiem oświaty w Taplarach.
Gościliśmy również młodzież z Gimnazjum nr 2 w Łomży, która zaprezentowała poezję urodzonego w Łomży Juliana Krzyżanowskiego „Książeczka niebieska”. Wzruszający był spektakl w wykonaniu młodzieży z naszej Bursy „Jestem mieszkańcem tej Ziemi”.
Jedna z ciekawych i atrakcyjnych form pracy Wszechnicy są wycieczki edukacyjne: „Szlakiem pogranicza kultur i religii”, „Białystok jakiego nie znamy”, „Poznajmy Bagna Biebrzańskie”.
Odbyły się też:2-dniowa wycieczka na Podlasie i do Parku Krajobrazowego Doliny Narwi. Relacje z wycieczek i spotkań noworocznych zamieszczane są w kwartalniku Polski Uniwersytet Ludowy. Relacje i zdjęcia z naszych spotkań można znaleźć w kronikach. Były one pokazywane na ogólnopolskich sesjach TUL. Cieszyły się wielkim uznaniem.
10 lat to czas podsumowań i podziękowań.
Wszystko, co zdarzyło się w ciągu tych 10 lat naszej działalności, zdarzyło się dzięki ludziom mądrym i dobrym.
Serdecznie dziękuję imieniu zarządu i własnym wszystkim, którzy wykazali zrozumienie i życzliwość dla naszej pracy i którzy wykazali chęci i znaleźli czas aby dzielić się swoją wiedzą i doświadczeniem, wszystkim tym, którzy chcieli skorzystać z przekazywanej wiedzy.
Dziękujemy wszystkim wykładowcom.
Dziękujemy: staroście łomżyńskiemu Lechowi Markowi Szabłowskiemu za przychylność wobec naszej działalności i objęcie honorowym patronatem sesji „Spotkajmy się w maju nad Narwią” w roku 2013, Elżbiecie Gosk inspektorowi starostwa za wsparcie i pomoc we wszelkich naszych poczynaniach, Zofii Kaczor – Jędrzyckiej za przychylność i zainteresowanie i za to, że była z nami na sesji jubileuszowej, Sławomirze Cieślik i Ewie Matejkowskiej za gościnę w ciągu dziesięciu lat, dbanie o naszą wygodę, za pomoc i wielkie, wielkie serce, Annie Archackiej dyrektor Muzeum Przyrody w Drozdowie za spotkania noworoczne w nastrojowym saloniku Lutosławskich, prezesowi Heksabanku Spółdzielczego w Piątnicy Aleksandrowi Kaczyńskiemu i Piotrowi Kaczyńskiemu. Od wielu lat wspierają nas finansowo i rzeczowo a nawet znajdują czas aby być z nami na wykładach lub wycieczkach.
Bardzo dziękujemy osobom prywatnym i firmom, które wsparły finansowo i rzeczowo organizację naszej sesji jubileuszowej.
W imieniu własnym dziękuję bardzo serdecznie słuchaczom naszej Wszechnicy za pomoc, wielkie zaangażowanie i determinację w organizacji naszego spotkania. Gromada to wielka rzecz.
mgr inż. Gabriela Olszańska, prezes OR TUL Łomża